Af hverju er það „að læra að lesa“ mikilvægasta færnin í æsku?

Birgir Hrafn

Fræðsla

September 1, 2025

Læsi í víðum skilningi er nátengt samskiptum okkar við aðra. Það tengist félagslegum venjum, tengslum, þekkingu, tungumáli og menningu okkar. Læsi er hluti af lífi okkar ásamt öðrum leiðum til samskipta. Fyrir marga er læsi sjálfsagður hlutur – en þeir sem ekki geta lesið eru í dag einangraðir frá margs konar samskiptum. Lestur er lykill að öllu námi og flestum hliðum daglegs lífs. Þegar barn lærir að lesa opnast nýr heimur af þekkingu, sköpun og sjálfstæði. Hér skoðum við hvers vegna þessi færni hefur jafn afgerandi áhrif á framtíð barna.

Af hverju er lestur svona mikilvægur?

Lestur er grunnstoð alls náms
Lestur opnar nýjan heim
Lestur þroskar hugsun og eflir ímyndunarafl
Lestur er forsenda sjálfstæðis í daglegu lífi
Lestur hefur afgerandi áhrif á framtíð barna

Að læra að lesa - er lykill að framtíð barnsins þíns

Í fyrsta lagi er lestur grunnstoð alls náms. Hvort sem barn glímir við stærðfræði, náttúrufræði eða samfélagsfræði, þarf það að skilja texta til að geta unnið úr verkefnum. Lestur er því eins og lykill að öðrum dyrum; án hans er erfitt að nýta sér þann fróðleik sem skólagangan býður upp á.

Í öðru lagi er lestur mikilvægur til að þroska hugsun og ímyndunarafl. Með því að lesa sögur, ljóð eða fræðsluefni fær barnið tækifæri til að setja sig í spor annarra, kynnast ólíkum menningarheimum og íhuga nýjar hugmyndir. Þannig stuðlar lestur að víðsýni, sköpunargáfu og tilfinningagreind.

Þá er lestur einnig forsenda sjálfstæðis í daglegu lífi. Börn sem kunna að lesa geta áttað sig á leiðbeiningum, nýtt sér upplýsingar á netinu og tekið þátt í samfélaginu á virkan hátt. Þau verða síður háð öðrum og fá aukið sjálfstraust í samskiptum við umhverfið.

Að lokum hefur lestur afgerandi áhrif á framtíð barns. Rannsóknir sýna að þeir sem ná góðum tökum á lestri snemma eiga auðveldara með nám á öllum skólastigum og hafa betri möguleika á atvinnu og lífsgæðum síðar á ævinni.

Því er ljóst að það að læra að lesa er ekki aðeins námsmarkmið heldur grunnur að öllu því sem börn geta orðið og gert í framtíðinni. Lestur er lykillinn sem opnar dyr að endalausum tækifærum.